4 เคล็ดลับเพื่อความมั่นใจในการใช้งานเครื่องจักรให้ปลอดภัย

จากวิวัฒนาการด้านกฎระเบียบในยุโรปและข้อบังคับด้านความปลอดภัยในประเทศต่างๆ ความปลอดภัยในการใช้งานเครื่องจักรได้กลายเป็นข้อกังวลหลักในทุกอุตสาหกรรม วิธีที่ดีที่สุดในการรับรองความปลอดภัยให้กับผู้ใช้งาน คือการจัดทำการประเมินและลดความเสี่ยงในขั้นตอนการออกแบบเครื่องจักร ตามที่มีการแนะนำไว้ในมาตรฐาน ISO 12100 การออกแบบจะต้องยึดตามหลักมาตรฐานที่เหมาะสมและวิธีการปฏิบัติที่ดีที่สุดที่มีอยู่ เพื่อให้มั่นใจว่าเครื่องมืออุปกรณ์ทั้งหลายจะปกป้องผู้ใช้งานทั้งในด้านสุขภาพและความปลอดภัย

หลักการต่างๆ ที่เกี่ยวข้องที่ต้องคำนึงถึงในขั้นตอนของการออกแบบ มีดังนี้:

1- คำนึงถึงวีธีการลดความเสี่ยงด้วยการยึดถือลำดับความสำคัญด้านประสิทธิภาพของเครื่องจักร

การลดความเสี่ยงจะยึดตามหลักเหตุและผล โดยเริ่มจากการวางแผนการออกแบบที่คำนึงถึงความปลอดภัยเป็นพื้นฐาน ตัวอย่างเช่น การลดแรงดันเพื่อเริ่มเดินเครื่อง ซึ่งไม่จำเป็นต้องใช้แรงดันสูงในช่วงแรก จะช่วยปกป้องผู้ใช้งานโดยไม่ต้องมีวิธีการป้องกันอื่นๆ เพิ่มเติม จากนั้น ขั้นตอนต่อไปที่ควรจะทำในการออกแบบให้มีความปลอดภัย คือ การพิจารณาถึงอุปกรณ์ความปลอดภัยที่เหมาะสมที่สุดสำหรับการใช้งานเครื่องจักร

2- เลือกอุปกรณ์ความปลอดภัยที่เหมาะสม

อุปกรณ์ความปลอดภัยที่เลือกใช้ อาทิ สวิตช์  รีเลย์ (อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ที่ทำหน้าที่เป็นสวิตช์ตัด-ต่อวงจร) เครื่องควบคุมในการตั้งโปรแกรม อุปกรณ์เซ็นเซอร์ และอื่นๆ ต้องเลือกจากการลดความเสี่ยงให้มากที่สุด: ยิ่งความเสี่ยงมากขึ้นเท่าใด การปฏิบัติงานที่ต้องใช้อุปกรณ์ป้องกันยิ่งมีมากขึ้นเท่านั้น ความเชื่อถือได้ และการตรวจสอบอย่างครอบคลุม เป็นสองตัวชี้วัดที่สำคัญของประสิทธิภาพของอุปกรณ์ความปลอดภัย การเลือกอุปกรณ์ที่มีประสิทธิภาพสูงจะช่วยลดหรือทำให้ไม่เกิดความสูญเสียจากการใช้งานอย่างปลอดภัยในช่วงอายุงานของเครื่องจักร

3- แจ้งผู้ใช้งานถึงความเสี่ยงต่างๆ ที่จะเกิดขึ้นได้

แม้ว่าเป้าหมายของการออกแบบเพื่อความปลอดภัย คือ ความเสี่ยงเป็นศูนย์ การบรรจุถึงเป้าหมายนั้นๆอาจจะเป็นไปไม่ได้ ทั้งๆ ที่ มีการนำวิธีการต่างๆ มาใช้ลดความเสี่ยงให้อยู่ในขั้นที่ยอมรับได้แล้วก็ตาม ความผิดพลาดของมนุษย์ในการใช้เครื่องจักรไม่ถูกวิธีนั้น อาจจะเป็นสาเหตุให้เกิดอุบัติเหตุขึ้นได้ ดังนั้น ผู้ใช้งานต้องได้รับการแจ้งถึงข้อควรปฎิบัติและข้อห้ามต่างๆ คู่มือสำหรับผู้ใช้งานในแบบที่เป็นสัญลักษณ์ภาพหรือเสียง และตารางภาพ ล้วนช่วยให้ผู้ใช้งานตระหนักถึงความเสี่ยงต่างๆ โดยผู้ผลิตสามารถนำอุปกรณ์เสริมเหล่านี้ไปใช้เป็นส่วนหนึ่งของการอบรมด้านความปลอดภัยให้กับพนักงานได้

4- หมั่นเช็คมาตรฐานด้านความปลอดภัยใหม่ๆ อยู่เสมอ

เป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งที่เราควรติดตามมาตรฐานใหม่ๆ ในด้านความปลอดภัยของอุปกรณ์เครื่องจักร เพราะกรณีการปฎิบัติที่ดีที่สุดจะมีพัฒนาการอยู่เสมอ

ผู้เขียน : Atmane Laradi – ที่ปรึกษาด้านมาตรฐานและความปลอดภัย